Streszczenie wykonania tematu – rok 2011

Celem badań było określenie roli upraw kukurydzy w rozwoju oraz rozprzestrzenianiu się anholocyklicznych form mszycy Rhopalosiphum padi. Prowadzono analizy sposobu występowania, liczebności oraz zróżnicowania form rozwojowych mszycy czeremchowo-zbożowej na wybranych plantacjach zbóż oraz kukurydzy w rejonie Sośnicowic oraz
w Sławikowie (woj.śląskie). Równolegle prowadzony był również monitoring lotów tego szkodnika za pomocą pułapki ssącej Johnsona. Udział form anholocyklicznych w próbach pobieranych z pola oraz za pomocą pułapki ssącej określany był głównie w oparciu o badania zabarwienia embrionów. Przez cały okres przeprowadzania badań rejestrowany był przebieg średnich temperatur dobowych przy pomocy stacji meteorologicznej. Pułapka ssąca Johnsona oraz stacja meteorologiczna zlokalizowane były na terenie Instytuty Ochrony Roślin PIB, Oddział Sośnicowice.

We wszystkich latach badań na plantacjach kukurydzy zlokalizowanych w województwie śląskim formy permanentnie dzieworodne mszycy czeremchowo–zbożowej obserwowano
od połowy lipca do końca września. Najliczniej występowały one w późnym etapie rozwoju kukurydzy. Podczas całego okresu badań jesienny nalot mszyc na zboża ozime następował krótko po załamaniu się populacji mszyc na plantacjach kukurydzy. W obrębie populacji mszyc zasiedlających zboża ozime, we wszystkich latach badań, większość stanowiły mszyce anholocykliczne – wektory wirusa żółtej karłowatości jęczmienia. W latach 2009-2010 obecność licznych form anholocyklicznych na plantacjach zbóż jarych odnotowano na początku czerwca. Znaczny wzrost liczebności mszycy czeremchowo-zbożowej na kukurydzy nastąpił ponad tydzień po zakończeniu wegetacji jęczmienia jarego, około trzy tygodnie po zakończeniu żerowania licznie występujących osobników tej mszycy na jęczmieniu jarym. W latach 2009-2011 w rejonie badań stwierdzono trzy kolejne dni ze średnią temperaturą dobową, zbliżoną do temperatury uważanej za wywołującą zmiany w rozwoju mszycy Rh.padi. W latach 2009-2011 obecność form anholocyklicznych stwierdzano w próbach pobieranych aspiratorem Jonsona przez cały okres funkcjonowania pułapki. Najczęstsze oraz najliczniejsze ich występowanie notowano w odłowach jesiennych.